مفهوم‌سازی و اعتبارسنجی مولفه‌ها و ویژگی‌های رهبری معنوی در دانشگاه‎های شمال شرق ایران

     هدف پژوهش حاضر، کشف مولفه‌های رهبری معنوی در دانشگاه‌های شمال‌شرق ایران است. روش این تحقیق، آمیخته اکتشافی است. جامعه آماری، اعضاء هیأت‌علمی دانشگاه‌های شمال‌شرق ایران بوده است. نمونه بخش کیفی و با استفاده از نمونه‌گیری هدف‌مند، 33 نفر از اعضای هیات‌علمی با سابقه در حوزه رهبری یا تدریس رهبری و در بخش کمی 271 نفر از  اساتید هیات‌علمی دانشگاه‌های شمال شرق ایران با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه­ای بوده‌اند. جهت جمع‌آوری داده‌ها در بخش کیفی از روش مصاحبه و در بخش کمی از پرسشنامه استفاده شده بود. مولفه‌های رهبری معنوی، با کمک نرم‌افزار MAXQDA و روش تحلیل محتوای داده‌ها، استخراج شدند. جهت سنجش و برازش مولفه‌ها از تحلیل عاملی تائیدی و نرم‌افزار AMOS بهره برده‌ شد. جهت بررسی مولفه‌های پژوهش، بار عاملی گویه‌ها محاسبه و مورد تائید قرارگرفت. نتایج نشان‌داد که رهبری‌معنوی در دانشگاه‌های شمال‌شرق ایران از ساختار تئوریکی مناسبی برخوردار است. نتایج حاصل از این پژوهش که منجر به شناسایی مولفه‌ها و زیرمولفه‌های رهبری معنوی شده‌ است، در مجموع دربرگیرنده 11 مولفه و 38 زیرمولفه می‌باشد. این نتایج نه ‌تنها می‌تواند به‌عنوان ابزاری جهت معرفی ویژگی‌های رهبری معنوی در دانشگاه‌ها به‌کار گرفته‌ شود، بلکه تلاشی است تا الگوهایی در حیطه رهبری برای مدیران دانشگاه‌ها به شکل عملی و با بکارگیری رهبری معنوی ایجاد شود و زمینه‌ساز ایجاد محیط کار معنوی و بهبود تعاملات اثربخش در دانشگاه‌ها شوند.